Laktoza to nic innego jak cukier, który występuje w mleku wszystkich żyjących na Ziemi ssaków. Cukier ten zaliczany jest do grona disacharydów, którego składową jest glukoza i galaktoza. Dzięki laktozie mleko posiada słodkawy smak. To właśnie ona stanowi podstawowe pożywienie niemowląt w pierwszym ich roku życia. Nie każdy jednak może sobie pozwolić na jej spożywanie, gdyż u wielu występuje nietolerancja laktozy. Czym ona jest? Jakie produkty bez laktozy powinno się wybierać?
Nietolerancja laktozy
Nietolerancja laktozy polega na jej nieprawidłowym wchłanianiu i rozkładaniu przez organizm. W sytuacji jej niedoboru następuje przeniesienie jej w całości do jelita grubego, gdzie jest pożywką dla flory bakteryjnej, która ją fermentuje, wytwarzając duże ilości gazów i krótkołańcuchowe kwasy organiczne. Laktoza odpowiada także za wzrost objętości stolca, gdyż zatrzymywana jest woda w jelicie grubym. Po spożyciu laktozy najczęściej pojawiają się typowe symptomy takie jak bóle oraz wzdęcia brzucha, nasilone wiatry, mdłości, przelewanie czy biegunki. Najczęściej wyróżnia się trzy rodzaje nietolerancji laktozy. Mowa tutaj o aklaktazji wrodzonej, hipolaktazji pierwotnej i wtórnej nietolerancji laktozy. Alaktazja powstaje w wyniku rzadkiej choroby genetycznej, pojawiającej się zaraz po narodzinach. Hipolaktazja także jest uwarunkowana genetycznie, na skutek występowania w genomie określonego polimorfizmu związanego z genem LCT. Osoby cierpiące na ten typ w młodszym wieku wykazują tolerancję na laktozę, a wraz z wiekiem następuje spadek wytwarzania laktazy. Z kolei wtórna nietolerancja laktozy to przejściowe schorzenie następujące w wyniku stosowania diety bezmlecznej, występowania dolegliwości utrudniające funkcje wydzielnicze w jelitach, przewlekłego leczenia czy innych stanów chorobowych takich jak np. problem z odpornością czy znaczne niedożywienie. Nietolerancję laktozy określa się za pomocą specjalistycznych badań genetycznych i przeróżnych metod oceniających czy proces trawienia laktozy uległ zaburzeniu.
Produkty bez laktozy – dieta w trakcie nietolerancji laktozy
Osoby, u których zdiagnozowano nietolerancję laktozy powinny sięgać po specjalnie oznaczone produkty bez laktozy. U osób cierpiących na hipolaktazję występuje tolerancja laktozy w ilości 5-10g, co przekłada się na około 200 ml mleka. Tak naprawdę jest to uzależnione indywidualnie. Podobnie rzecz się ma w przypadku wtórnej nietolerancji laktozy. W przypadku osób, u których stwierdzono alaktazję zaleca się wykluczenie laktozy do końca życia. Stąd szczególnie te osoby powinny przestrzegać diety wolnej od laktozy, odpowiednio zbilansowanej zgodnej z wszystkimi zaleceniami dla osób z tą jednostką chorobową.
Osoby zmagające się nietolerancją laktozy powinny sięgać jedynie po produkty niskolaktozowe bądź całkowicie jej pozbawione. W sklepach coraz częściej dostać można niskolaktozowe produkty czy zupełnie bez laktozy. Alternatywą dla tradycyjnego mleka mogą być napoje sojowe, ryżowe, migdałowe, kokosowe, owsiane i inne, które w składzie są wzbogacone o wapń, witaminę D i B12.
